e-İrsaliye Nedir?
e-İrsaliye, kağıt irsaliye ile aynı nitelikte fakat dijital ortamda düzenlenen elektronik bir belgedir. Sevk irsaliyesi kullanan firmalar kağıt olarak irsaliye düzenlerken e-irsaliyeye geçiş yapan firmalar dijital ortamda irsaliye düzenleyerek karşı tarafa ulaştırırlar.
Burayı biraz daha açmak gerekirse; kağıt olarak 2 tip irsaliye bulunur. Biri sevk, diğeri taşıma irsaliyesidir. e-İrsaliye daha çok sevk irsaliyesi yerine geçecek, yani malı teslim alan kişiye iletilecek. Bununla birlikte araç, şoför ve rotasyon bilgisi taşıyan taşıma irsaliyesi yine kağıt olarak araçta bulundurulmaya devam edecek.
2022'de e-İrsaliye Kimler İçin Zorunlu?
Sıkça karşılaştığımız sorulardan biri de; "e-İrsaliye geçiş zorunluluğu ne zaman başlayacak?" yönünde. e-İrsaliye geçiş zorunluluğu GİB tarafından yapılan son düzenleme ile değişikliğe uğradı.
Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB)'in son düzenlemesine göre e-irsaliye zorunluluğu kapsamında, 2021 ve müteakip hesap dönemlerine ait ciro haddinin 25 milyon TL'den 10 milyon TL’ye indirildi. Bu da e-irsaliye kullanımı bakımından yaygınlaştırıcı bir hamle olarak değerlendiriliyor.
Zorunluluk kapsamındaki işletmelerin 1 Temmuz 2022 tarihine kadar e-irsaliye sistemine geçiş yapmaları gerekiyor. Gönüllü geçiş yapmayı düşünen firmalar ise herhangi bir tarihte elektronik irsaliye kullanıcısı olabilirler.
Bu noktada "e-Faturada e-irsaliye zorunlu mu?" sorusuna da cevap verelim. Şayet e-fatura sistemine kayıtlı iseniz, e-irsaliyeye zorunluluğu kapsamındasınız. Bir başka deyişle, e-fatura mükellefi olan tüm firmaların geçiş yapması zorunludur. Bununla birlikte şahıs ve sermaye firmaları gönüllü olarak e-irsaliyeye sistemine geçiş yapabilirler.
e-Fatura Mükellefleri için e-İrsaliye Zorunlu mu?
Evet, bununla ilgili madde Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından 509 Sıra No'lu VUK Genel Tebliği'nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sıra No: 526) kapsamında açıklanmıştır. e-Fatura uygulamasına dahil olan işletmelerin 1 Temmuz 2019 itibarıyla e-irsaliye uygulamasına geçmesi zorunlu tutulmuştur.
e-İrsaliye Uygulaması
e-İrsaliye sisteminin yapısı, GİB tarafından belirlenmiştir. Sistem 487 sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği kapsamında yürürlüğe girmiştir.
e-İrsaliye üzerinde bulunması gereken bilgiler
İrsaliyeyi düzenleyen şirketin bilgileri (ad soyad, adres, ticari unvan, vergi dairesi ve hesap numarası)
Düzenlenme tarihi ve belge numarası
Alıcı bilgileri (ad soyad, adres, ticari unvan, vergi dairesi ve hesap numarası)
Taşınan malın türü (nevi) ve miktarı
Fiili sevk tarihi
Saat ve dakika olarak fiili sevk zamanı
e-İrsaliye ile kağıt irsaliyenin farkı ne?
Dijital ortamda düzenlenen irsaliye ile kağıt ortamında düzenlenen irsaliye arasında hukuki olarak hiçbir fark bulunmamaktadır. Elektronik irsaliyenin asıl farkı üzerinde taşımayı yapan aracın plaka bilgisinin ve şoförün kimlik bilgilerinin de yer almasıdır. Elektronik irsaliye sayesinde kullanıcılar Gelir İdaresi Başkanlığı’nın sistemi üzerinden teslim aldıkları ürünün tamamına red ya da kabul yanıtı verebilirler. Böylece teslimat işlemi yapılırken iade ve olası hatalardan kaynaklı aksaklıklar ile kısmi kabul konusunda satıcı bilgilendirilebilmektedir.
e-İrsaliye Nasıl Gönderilir?
e-İrsaliye gönderebilmek için her iki tarafın da sisteme kayıtlı olması gerekir. Şayet taraflardan biri e-irsaliye kullanıcısı diğeri değilse elektronik irsaliye gönderilemez. e-Arşiv ya da kağıt(sevk irsaliyesi) üzerinden irsaliye gönderimi yapılabilir.
e-İrsaliye gönderebilmek için önce e-faturayı düzenleyip göndermek gerekiyor. e-Faturanın gönderilemediği durumda ise elektronik irsaliye gönderimi de yapılamıyor.
Neden e-İrsaliye?
e-İrsaliyeye geçiş yaptıktan sonra kağıt irsaliyeye farkla işlerinizde pratiklik kazanırsınız. Özellikle mevcutta e-fatura ve e-arşiv kullanıcısı iseniz dijitale taşıdığınız faturalama süreçlerini e-irsaliye ile daha da rahat bir hale getirebilirsiniz. Kağıt, yazdırma, kargolama, arşivleme ve kaybolma durumunda yenisini gönderme gibi durumlar olmaz. Fatura ve irsaliyenizi elektronik ortamda hazırlayıp karşı tarafa iletebilirsiniz. Bu anlamda zaman ve maliyet olarak da sizin için olumlu etkileri olacaktır.